هر جامعه ای در صنایع مختلف خود به ویژه ساختمان درصدد طراحی مصالح و بناهایی است که عمر طولانی و مفید داشته باشند تا از هزینه های بعدی و تعمیراتی آینده آنها بکاهد. نوع مصالح استفاده شده در ساختمان ،چگونگی ساخت ،طراحی اجرا و نگه داری سازه ها هر کدام به نوبه خود از محورهای افزایش عمرمفید ساختمان می باشند.
مصالح پیش ساخته تاثیر شگرفی در صنعت ساختمان سازی از خود بر جای گذاشته اند. عموما ساخت این گونه مصالح با توجه به شرایط اقلیمی منطقه صورت می گیرد و استفاده از آن باعث کاهش میزان ضایعات ساختمانی می شود. به کارگیری این مصالح در انواع پروژه های ساختمانی قابل اجرا می باشد.از ویژگی های بارز استفاده از مصالح پیش ساخته می توان به کاهش مصرف مصالح ساختمانی اشاره کرد اما از آنجایی که بسیاری از افراد در حیطه ساختمان سازی با این گونه مصالح آشنایی ندارند،تقاضای استفاده از آنها اندک بوده و نیروی متخصص کارآمد و با تجربه در این زمینه چندان زیاد نیست.
مصالح پیش ساخته را می توان در دسته متریال دوستدار محیط زیست قرار داد که هیچگونه آلودگی در محیط زیست ایجاد نمی کنند. کار با متریال پیش ساخته به مراتب آسانتر بوده و سرعت اجرای کار را تا اندازه زیادی افزایش می دهد. ساخت نما با استفاده از این متریال به راحتی صورت گرفته و نتیجه ای رضایت بخش در پی دارد.
تاریخچه تولید مصالح پیش ساخته
آقای سر جوزف پاکستون انگلیسی ایده تولید مصالح و قطعات پیش ساخته در مقیاس بزرگ را در سال ۱۸۱۵ میلادی ارائه داد و در سال ۱۹۱۰ میلادی ،والتر گروپیوس آلمانی طراح ،صنعتی کردن ساختمان ها را با استفاده از قطعات پیش ساخته توسط ماشین مطرح نمود.با این حال تحول اساسی پیشرفت مصالح و به موجب آن ساختمان های پیش ساخته، پس از جنگ جهانی دوم صورت گرفت.
با توجه به شرایط فرهنگی ، اجتماعی و شرایط اقلیمی ایران ، روش سازه های پیش ساخته سبک ،مناسب ترین روش تشخیص داده شده است.چرا که تکنولوژی های جدید و روز دنیا ،باعث افزایش بیش از حد قیمت مسکن بودند که اغلب خانوده ها حاضر به پرداخت این افزایش قیمت نیستند. اما روش سازه های پیش ساخته سبک ،قیمت را بالا نمی برد و برای فرهنگ ایرانی و جامعه ایران بسیار مناسب است.
انواع مصالح پیش ساخته
نمونه ای از مصالح ساختمانی پیش ساخته که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند، دیوار پیش ساخته ، پنل ها ،بتن مسلح و گچبری های پیش ساخته می باشند. سطوح بتنی نمونه ای دیگر از اجرای پیش ساخته هستند که از ان ها در ساختمان سازی استفاده می شود.
بتن مسح نیز دومین متریال پرمصرف در سختمان سازی می باشد ، در دسته مصالح پیش ساخته قرار دارد. از جمله ویژگی های اینگونه متریال می توان به دوام بالای آنها و مقاومت در برابر آتش سوزی ، اشاره کرد.
مزایای استفاده از مصالح پیش ساخته
– کاهش هزینه های کلی ساخت ساختمان
– کاهش زمان اجرای پروژه
– نظارت بهتر بر ارتقاء کیفیت محصولات پیش ساخته
– کاهش تاثیر شرایط اقلیمی و آب و هوایی در ساخت و ساز
– کاهش میزان ضایعات و نخاله های مصالح ساختمانی و تاثیر آن روی محیط زیست
– طراحی قوی در مراحل اولیه طراحی ،یکپارچگی طراحی و اجرا
– متمرکز شدن بخش بزرگ مراحل ساخت در کارخانه و کاهش هزینه های کارگاهی
– افزایش کیفیت قطعات و دقت در کنترل کیفیت تولیدات صنعتی
– افزایش بهره وری تجهیزات به دلیل استفاده مکرر آنها
-افزایش کارایی نیروی انسانی و شرایط مناسب کار در کارخانه و در نتیجه کاهش فعالیت های بی فایده کارگاهی
– بالا رفتن ضریب ایمنی و امنیت کارگران
-نسل جدید مصالح پیش ساخته ساختمانی از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند و امکان جدا کردن قطعات پیش ساخته از یکدیگر وجود دارد و این مسئله ،حمل و نقل و نصب آنها را آسانتر کرده است.
معایب استفاده از مصالح پیش ساخته
در مقابل مزایایی که در بالا ذکر گردید ،استفاده از مصالح پیش ساخته معایبی نیز دارد که به اختصار به آنها اشاره می گردد:
-هزینه استفاده از این مصالح و اجرای پروژه به واسطه استفاده از انها بالا می باشد.
– ساخت مصالح پیش ساخته ،در مراحل اولیه طراحی ،زمان بر می باشد.
– غیرمنعطف بودن مصالح پیش ساخته در برابر اعمال تغییرات در طرح
– فضای اندک و محدود کارگاه های ساختمانی برای دپوی اجزا و مصالح پیش ساخته
– مشکلات مربوط به اجرای درزبندی در زمان اتصال اجزای پیش ساخته
-تقاضای اندک برای مصالح ساختمانی پیش ساخته و کمبود متخصصان با تجربه