همواره شهادت دادهاند که پدیدههای طبیعی، تحت تاثیر دگرگونیهای فصلی، تغییرات ملموسی را تجربه میکنند. بر همین اساس، پایداری و دوام نمای سنگی بناها نیز تحت تأثیر متغیر بودن شرایط جوی و محیطی قرار دارد. پس از سالها نظارت و تجزیه و تحلیل این رخدادها، بر این حقیقت صحه گذاشتهایم که بالاترین نرخ ریزش نمای سنگی ساختمانها، متعلق به دورهای از سال است که به نام پاییز شناخته میشود.
این موضوع از آن جهت قابل تأمل است که دگرگونیهای دمایی، خصوصاً انتقال از دوران گرم و معتدل به فصلی سردتر، باعث به وجود آمدن فرایند انبساط و انقباض متوالی در سنگ نما میشود. این تغییرات حجمی، هرچند کوچک، به مرور زمان به ساختار داخلی سنگ فشار وارد میکند و سبب ایجاد ترکها و نهایتا ریزش آن میگردد.
اگرچه تغییرات دمایی به طور مستقیم در این فرآیند دخیل هستند، نباید از نقش بادهای پاییزی نیز غافل شد. افزایش شدت وزش باد در این فصل عامل تشدید کننده دیگری است که با برهم زدن تعادل نمای ساختمان، موجب فرسایش، خراش و در نتیجه ریزش نما میگردد.
بنابراین، برای ارتقاء عمر مفید و پیشگیری از آسیبهای احتمالی ناشی از ریزش نما، ضروری است در طراحی و اجرای نمای سنگی ساختمانها توجه ویژهای به مقاومت سنگ در برابر تغییرات دمایی و بادهای فصلی معطوف داشته باشیم. استفاده از مواد و فناوریهای نوین مقاومسازی نما، نظارت دقیق و آزمایشهای مستمر فنی میتواند به شدت در کاهش این آسیبها به سازه کمک نماید.
پیشگیری و تعمیرات دورهای، ارزیابیهای فنی منظم و به کارگیری توصیههای مهندسی احتیاطی حائز اهمیت فراوان است تا این آسیبهای مکرر، به حداقل میزان ممکن خود برسند. آگاهی از این دادهها و پیادهسازی اقدامات پیشگیرانه، امنیت، زیبایی و دوام ساختمانهای نمای سنگی را تضمین خواهد کرد. رصد مستمر این الگوهای فصلی میتواند در برنامهریزیها برای نگهداری و مرمت نماهای شهری به ما کمک شایانی نماید.