ساخت و ساز مقاوم در برابر سیل به طراحی و اجرای سازههایی گفته میشود که قادر به تحمل نیروهای ناشی از سیل و جلوگیری از خسارات جدی در زمان وقوع سیل هستند. این نوع ساخت و ساز با هدف کاهش آسیبهای مالی و جانی ناشی از سیل و همچنین تضمین امنیت و سلامت ساکنان در درازمدت انجام میشود. تغییرات آب و هوایی، که باعث افزایش شدت و تکرار سیلها میشود، لزوم توجه بیشتر به این نوع ساخت و ساز را دوچندان کرده است. در ادامه، به برخی از جنبههای کلیدی و راهکارهای مهم در ساخت و ساز مقاوم در برابر سیل اشاره خواهیم کرد:
مطالعه و شناخت دقیق منطقه:
قبل از شروع هرگونه ساخت و ساز، بررسی دقیق منطقه از نظر ریسک سیل ضروری است. استفاده از نقشههای ریسک سیل و دادههای تاریخی میتواند در شناخت میزان خطر و تعیین نوع ساخت و ساز مورد نیاز کمک کننده باشد.
طراحی مقاوم:
استفاده از مصالح مقاوم در برابر آب و رطوبت.
طراحی پایهها و بنیانهای محکم که قادر به تحمل جریانها و فشار آب هستند.
ارتفاع بنا را بیشتر از سطح معمولی آب در منطقه در نظر گرفتن.
سیستمهای آببندی:
استفاده از درزها و مواد آببندی کارآمد برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل سازهها.
ایجاد سدهای محافظتی و سیستمهای دفع آبهای سطحی.
زیرساختهای حمایتی:
ایجاد کانالها و سیستمهای تخلیه آب مناسب برای هدایت آبهای سیل به مکانهای امن.
تقویت پلها و دیگر سازههای تحت تأثیر جریان آب.
مراقبت و نگهداری:
اجرای برنامههای منظم برای بازرسی و نگهداری سازهها و تأسیسات مرتبط با آب و فاضلاب، به منظور اطمینان از کارکرد صحیح و پیشگیری از مشکلات پیشگیرانه.
آموزش و آگاهسازی جوامع محلی:
برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی برای ساکنان مناطق پرخطر در زمینه پیشگیری و واکنش در زمان سیل.
با توجه به افزایش وقوع پدیدههای آب و هوایی شدید مانند سیل ناشی از تغییرات آب و هوایی، ساخت و ساز مقاوم در برابر سیل میتواند به عنوان یک استراتژی اساسی و ضروری در کاهش آسیبپذیری جوامع و ارتقاء پایداری محیطزیست به شمار آید.